W momencie, gdy pracownik nie jest w stanie pojawić się w pracy z przyczyn zdrowotnych, zakład pracy lub ZUS wypłaca mu tak zwane wynagrodzenie chorobowe, aby je otrzymać, musimy dostarczyć do firmy odpowiednio wypełnione zwolnienie lekarskie w określonym terminie. Ponadto, pracownik ma obowiązek poinformować pracodawcę o całej sytuacji i przekazać informacje na temat stanu zdrowia oraz przewidywalnego czasu nieobecności w pracy.
Czym jest zwolnienie lekarskie?
Popularnie nazywane L-4 to zwolnienie, które otrzymujemy od lekarza rodzinnego, posiadającego umowę z ZUS. Musimy je dostarczyć do siedziby w firmy w terminie do siedmiu dni od jego otrzymania i liczy się on od dnia następnego po otrzymaniu takiego zwolnienia przez lekarza. W przypadku, gdy jesteśmy zatrudnieni w kilku miejscach, musimy do każdego pracodawcy udać się z takim zwolnieniem – jest to niezbędne do podjęcia dalszych kroków oraz wypłacenia nam wynagrodzenia chorobowego.
W momencie, gdy nie dostarczymy naszego zwolnienia w określonym terminie, możemy liczyć się z obniżeniem naszego wynagrodzenia chorobowego nawet o 25 procent, co może znacznie zaważyć na naszym budżecie domowym. Taka obniżka następuje od ósmego dnia naszej nieobecności, określonej w zwolnieniu lekarskim, a właściwe wynagrodzenie otrzymamy dopiero wtedy, gdy pracodawca otrzyma nasze zwolnienie. Taka sankcja jest stosowana wyłącznie wtedy, gdy nasza choroba trwa powyżej 8 dni.
Pamiętajmy, że L-4 mogą uzyskać wyłącznie osoby, które opłacają składki na ubezpieczenie chorobowe, niektóre zakłady pracy obowiązkowo je opłacają, w innych przypadkach można robić to dobrowolnie. Istnieje też możliwość otrzymania zwolnienia lekarskiego po ustaniu ubezpieczenia, pod warunkiem, że nasza niezdolność do pracy powstała do 14 dni od dnia ustania ubezpieczenia i trwa co najmniej 30 dni. Innym przypadkiem jest zachorowanie na chorobę zakaźną w ciągu 3 miesięcy od daty ustania ubezpieczenia i chorowanie minimum 30 dni.
Wysokość wynagrodzenia
Nasz pracodawca, po otrzymaniu zwolnienia lekarskiego, musi przekazać je do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Kwestia wynagrodzeń wygląda następująco:
- Jeśli chorujemy przez okres 33 dni lub 14 dni w przypadku osób, które ukończyły 50lat – wynagrodzenie wpłaca w dalszym ciągu pracodawca.
- W obu przypadkach, gdy nieobecność przekroczy wyżej wymienioną ilość dni, wynagrodzenie jest wypłacane przez ZUS.
- Gdy nasza nieobecność spowodowana jest złym stanem zdrowotnym, otrzymujemy 80% wynagrodzenia za te dni, w których jesteśmy nieobecni w pracy.
- Jeśli ulegliśmy wypadkowi w pracy, w drodze do lub z pracy, jesteśmy w ciąży lub też poddajemy się badaniom, lub zabiegom związanych z oddaniem komórek, tkanek oraz narządów, uzyskamy wtedy do 100% naszego wynagrodzenia.
- Inaczej sytuacja wygląda w przypadku osób, które posiadają własną działalność gospodarczą oraz pracodawców, którzy zatrudniają poniżej 20 osób – w takim przypadku od samego początku wynagrodzenie jest wypłacane przez ZUS.
Opieka nad członkiem rodziny
W momencie, gdy opłacamy składki na ubezpieczenie zdrowotne, możemy uzyskać L-4 nie tylko wtedy, gdy sami zachorujemy, ale również wtedy, gdy członek naszej rodziny podupadnie na zdrowiu. Może to być dziecko, współmałżonek, a także rodzic.
Na opiekę nad dzieckiem do 14 roku życia przysługuje rodzicom 60 dni zwolnienia w ciągu roku, bez względu na ilość dzieci, jaką posiadamy. W przypadku dzieci powyżej 14 roku życia, rodziców oraz współmałżonków przysługuje nam 14 dni zwolnienia. Wtedy również nasze wynagrodzenie zostaje obniżone o 20%.
Bądźmy uczciwi
Niestety wiele osób w dzisiejszych czasach nagina zasady i bezzasadnie korzysta ze zwolnień lekarskich. Swoją drogą lekarze także nie powinni wypisywać pacjentom L-4, gdy nie mają pewności, co tak naprawdę im dolega.
W momencie, gdy jesteśmy na zwolnieniu lekarskim, w ciągu 33 pierwszych dni nasz pracodawca może wybrać się do nas z kontrolą, by ustalić, czy aby na pewno jesteśmy chorzy i niezdolni do pracy. Gdy okres naszej nieobecności wynosi ponad 33 dni, prawo do kontroli nabywa ZUS.
W jaki sposób obliczyć wysokość wynagrodzenia?
Możemy wyliczyć je na podstawie naszego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, które było wypłacane przez ostatnie 12 miesięcy. Jeśli pracujemy w danej firmie krócej, niż rok pod uwagę brane są pełne przepracowane miesiące kalendarzowe, poprzedzające miesiąc, w którym jesteśmy nieobecni.
W jakim przypadku nie przysługuje nam wynagrodzenie chorobowe?
Taka sytuacja ma miejsce w momencie, gdy nasz okres zatrudnienia w danym miejscu i podlegania ubezpieczeniu chorobowemu wynosi mniej niż 30 dni. Nie dotyczy to jednak osób, które do tej pory przez okres co najmniej 10 lat nieustannie podlegały ubezpieczeniu chorobowemu oraz pracowników, których niezdolność do pracy powstała w drodze z lub do niej oraz w jej trakcie.
Pamiętajmy, że będąc zatrudnionym na umowę zlecenie, płacenie składek na ubezpieczenie chorobowe przez naszego pracodawcę nie jest obowiązkowe i sami możemy się na to zdecydować – wtedy odpowiednia kwota będzie odliczana w każdym miesiącu od naszej pensji.
